Παρασκευή 3 Μαΐου 2013

ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ

Εικόνα φιλοτεχνημένη απο την Μαρία Κορνηλία Βραχάτη, σύμφωνα με τους αυστηρούς κανόνες της Βυζαντινής αγιογραφίας, απεικονίζει τη σκηνή της Αποκαθήλωσης σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοσή μας


Αποκαθήλωση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια



Η Αποκαθήλωση στη χριστιανική λειτουργική λέγεται η σκηνή της καταβίβασης του σώματος του Ιησού, από το Σταυρό που ακολούθησε μετά τη Σταύρωσή του, προκειμένου στη συνέχεια να ενταφιαστεί. Η Αποκαθήλωση απεικονίζεται συχνά στην τέχνη. Έγινε δημοφιλές θέμα στη Βυζαντινή τέχνη από το 9ο αιώνα, ενώ στη Δύση από το 10ο. Αποτελεί το δέκατο τρίτο στάδιο των Σταθμών του Σταυρού.

Βιβλική διήγηση

Η Αποκαθήλωση έγινε με πρωτοβουλία του Ιωσήφ από την Αριμαθαία και του Νικόδημου, που ήταν σύμφωνα με τις διηγήσεις τον ευαγγελιστών Ιουδαίοι άρχοντες και κρυφοί μαθητές του Χριστού. Ο Ιωσήφ ζήτησε από τον Πιλάτο το σώμα του Ιησού για να το κηδέψει. Ο Πιλάτος του έδωσε την άδεια και στη συνέχεια μαζί με τον Ιωσήφ κατάβσαν το σώμα του Ιησού από το Σταυρό, το τύλιξαν με «σινδόνη καθαρά» και το απόθεσαν στο κενό μνημείο που διατηρούσε υπό την κατοχή του ο Ιωσήφ.[1][2][3][4]
Άλλα πρόσωπα που δεν αναφέρονται στα ευαγγέλια, αλλά περιλαμβάνονται συχνά σε απεικονίσεις της Αποκαθήλωσης είναι ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, ο οποίος ορισμένες φορές εικονίζεται να στηρίζει μία μισολιπόθυμη Παναγία, όπως για παράδειγμα στην πίνακα «Αποκαθήλωση» του Ροζιέ βαν ντερ Βάιντεν, αλλά και η Μαρία η Μαγδαληνή. Στα Ευαγγέλια αναφέρεται ένας αδιευκρίνιστος αριθμός γυναικών που παρακολούθησαν τη Σταύρωση, στον οποίο περιλαμβάνονται οι Τρεις Μαρίες και η Σαλώμη,[5] ενώ αναφέρουν επίσης ότι η Παναγία αλλά και η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν παρούσες στην Ταφή του Ιησού.[6] Αυτές, αλλά και κάποιες άλλες γυναίκες καθώς και κάποιοι ανώνυμοι άντρες που βοηθούν στην Αποκαθήλωση, εμφανίζονται συχνά στα διάφορα έργα τέχνης.[7]

Τελετουργική αναπαράσταση

Ορθόδοξη Εκκλησία

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η σκηνή αυτή αποτελεί και το κεντρικό σημείο της εκκλησιαστικής «τελετής της Αποκαθήλωσης» που ανάγεται στον εσπερινό της Μεγάλης Παρασκευής και που τελείται το πρωί της ίδιας ημέρας, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της τελεστικής ανάμνησης των Παθών του Ιησού Χριστού.

Η Αποκαθήλωση στη τέχνη

Ακόμη και σε πρώιμες αναπαραστάσεις της Αποκαθήλωσης, ποικίλουν οι διάφορες λεπτομέρειες της σύνθεσης, και κυρίως η θέση του σώματος του Χριστού. Η σκηνή αυτή περιλαμβανόταν σε πολλούς μεσαιωνικούς κύκλους που αφορούσαν τη ζωή ή τα Πάθη του Χριστού και τοποθετούνταν ανάμεσα στη Σταύρωση και την Ταφή του. Ο «Επιτάφιος Θρήνος», ή η «Πιετά», που απεικονίζει την Παναγία να κρατά το σώμα του Ιησού, μπορεί να παρεμβάλλεται ανάμεσα στις άλλες δύο και αποτελεί συνήθως ξεχωριστή εικόνα, κυρίως στη γλυπτική. Απεικονίσεις με το σώμα του Χριστού να μεταφέρεται στον Τάφο του ή να βρίσκεται ξαπλωμένο σε οριζόντια στάση επάνω στον Τάφο ή σε μία αναλόγου σχήματος πέτρα, αποτελούν δύο ακόμη σημαντικές εναλλακτικές σκηνές. Η τελευταία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ορθόδοξη τέχνη καθώς απεικονίζεται στον Επιτάφιο.
Κατά την Αναγέννηση το θέμα έγινε δημοφιλές για εικόνες ή γλυπτά πίσω από Αγίες Τράπεζες, κυρίως λόγω των προκλήσεων της σύνθεσης αλλά και της καταλληλότητας του κατακόρυφου σχήματος του. Η μανιεριστική εκδοχή της Αποκαθήλωσης από το Ρόσο Φιορεντίνο θεωρείται συνήθως το κορυφαίο του επίτευγμα, ενώ ο πίνακας του Ποντόρμο με το ίδιο θέμα, αποτελεί πιθανότατα το πλέον φιλόδοξο έργο του. Τόσο ο Ρουμπένς όσο και ο Ρέμπραντ ασχολήθηκαν αρκετές φορές με το θέμα, με το δεύτερο να έχει επαναλάβει μία από τις συνθέσεις του σε μεγαλύτερη κλίμακα, η οποία αποτελεί το κατεξοχήν χαρακτικό του έργο και η οποία τώρα βρίσκεται στο Μόναχο.

Αποκαθήλωση, πίνακας του Ρόσο Φιορεντίνο (1521)
Η Αποκαθήλωση στη χριστιανική λειτουργική λέγεται η σκηνή της καταβίβασης του σώματος του Ιησού, από το Σταυρό που ακολούθησε μετά τη Σταύρωσή του, προκειμένου στη συνέχεια να ενταφιαστεί.
Η Αποκαθήλωση απεικονίζεται συχνά στην τέχνη. Έγινε δημοφιλές θέμα στη Βυζαντινή τέχνη από το 9ο αιώνα, ενώ στη Δύση από το 10ο. Αποτελεί το δέκατο τρίτο στάδιο των Σταθμών του Σταυρού.

Βιβλική διήγηση

Η Αποκαθήλωση έγινε με πρωτοβουλία του Ιωσήφ από την Αριμαθαία και του Νικόδημου, που ήταν σύμφωνα με τις διηγήσεις τον ευαγγελιστών Ιουδαίοι άρχοντες και κρυφοί μαθητές του Χριστού. Ο Ιωσήφ ζήτησε από τον Πιλάτο το σώμα του Ιησού για να το κηδέψει. Ο Πιλάτος του έδωσε την άδεια και στη συνέχεια μαζί με τον Ιωσήφ κατάβσαν το σώμα του Ιησού από το Σταυρό, το τύλιξαν με «σινδόνη καθαρά» και το απόθεσαν στο κενό μνημείο που διατηρούσε υπό την κατοχή του ο Ιωσήφ.[1][2][3][4]
Άλλα πρόσωπα που δεν αναφέρονται στα ευαγγέλια, αλλά περιλαμβάνονται συχνά σε απεικονίσεις της Αποκαθήλωσης είναι ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, ο οποίος ορισμένες φορές εικονίζεται να στηρίζει μία μισολιπόθυμη Παναγία, όπως για παράδειγμα στην πίνακα «Αποκαθήλωση» του Ροζιέ βαν ντερ Βάιντεν, αλλά και η Μαρία η Μαγδαληνή. Στα Ευαγγέλια αναφέρεται ένας αδιευκρίνιστος αριθμός γυναικών που παρακολούθησαν τη Σταύρωση, στον οποίο περιλαμβάνονται οι Τρεις Μαρίες και η Σαλώμη,[5] ενώ αναφέρουν επίσης ότι η Παναγία αλλά και η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν παρούσες στην Ταφή του Ιησού.[6] Αυτές, αλλά και κάποιες άλλες γυναίκες καθώς και κάποιοι ανώνυμοι άντρες που βοηθούν στην Αποκαθήλωση, εμφανίζονται συχνά στα διάφορα έργα τέχνης.[7]





14 σχόλια:

  1. Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση, χρυσομελισσούλες!!!
    Να περάσετε όμορφα!!!
    Φιλάκια πολλά-πολλά!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Υπέροχη η εικόνα της Μαρίας-Κορνηλίας!!!!!!
    Χρόνια σας πολλά, καλές μου Χρυσομέλισσες!
    Καλή Ανάσταση και καλό οικογενειακό κι ευλογημένο Πάσχα!!!!!!
    Φιλιά σε όλες σας!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η εικόνα υπέροχη!!!!! Μέσα από την καρδιά μου σας εύχομαι να περάσετε όμορφα με υγεία & αγάπη μαζί με τις οικογένειές σας!!!! Καλό Πάσχα & Καλή Ανάσταση!!!! Πολλά φιλιά!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ..ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΤΕ ΟΜΟΡΦΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΣΑΣ.. ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ Η ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΑΣ..ΠΟΣΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ!! ΜΠΡΑΒΟ ΣΑΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Εξαιρετική ανάρτηση!
    Μπράβο σε όλες σας!
    Καλή Λαμπρή να έχετε και να περάσετε γαλήνιες στιγμές με την οικογένειά σας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εξαιρετική η εικόνα! Καλή Ανάσταση, ευλογημένο Πάσχα! Υγεία, χαρά και ευτυχία σε σάς τις ίδιες και στις οικογένειές σας! Φιλιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλή Ανάσταση και υπέροχη Λαμπρή!
    Η απεικόνιση της αποκαθήλωσης είναι ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ!Συγχαρητήρια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλό κι ευλογημένο Πάσχα ευχόμαστε απο καρδιάς σε όλους και όλες!!! Μακάρι η ανάσταση του κυρίου να φέρει την ανάσταση και στις καρδιές μας, στα πιό βαθειά και όμορφα συναισθήματά μας στον καλλίτερο εαυτό μας που θα αναδυθεί και θα λάμψει δίνοντας νέο νόημα στη ζωή μας !!!
    Η εικόνα της Μαρίας -Κορνηλίας, είναι πράγματι εξαιρετική και σας ευχαριστούμε για τα όμορφα σχόλιά σας. Είναι ζωγραφισμένη με αυγοτέμπερα και επέμπει ιδιαίτερη πνευματικότητα και συναισθηματική φόρτιση, γιατί η Μαρία-Κορνηλία αγιογραφεί σύμφωνα με τους κανόνες της βυζαντινής αγιογραφίας, αλλά όπως κάθε καλλιτέχνης, καταθέτει κι ένα μέρος απο την ψυχή της σε κάθε έργο.....γι΄αυτό και όλα τα έργα της όπως και η διδασκαλία της χαρακτηρίζονται απο την ευλάβεια και το βαθύ συναίσθημα . προσωπικότητάς της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πολύ όμορφη δημιουργία!!
    Καλή Ανάσταση να έχετε μελισσάκια μου, με υγεία!!!
    φιλιά πολλά!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Υπέροχη η εικόνα!!Καλό Πάσχα καί Καλή Ανάσταση!!Νά περάσετε πανέμορφα!!Φιλάκια!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Η εικόνα αφήνει να ξεχύνεται από μέσα της όλο το θείο δράμα...
    Σας εύχομαι σε κάθε μία ιδιαιτέρως αλλά και σε όλες μαζί, καλή Ανάσταση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΦΙΛΕΣ ΜΟΥ!!!!!!!!!
    ΥΠΕΡΟΧΗ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ!!!!
    ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΩΣΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΥΞΗ ΤΗΣ ΣΤΙΓΜΗΣ!!!!
    ΠΟΛΛΑ ΦΙΛΙΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΣΑΣ!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή